Transformatie betekent omvorming, gedaanteverandering. Van de ene vorm overgaan in de andere. En dat is nu precies wat het leiderschap in deze tijd vraagt. Omvorming. De kern van de omvorming zit er bij transformationeel leiderschap in dat de nieuwe leiders de weg in zichzelf volgen en niet een weg buiten zichzelf. Van binnen naar buiten, in plaats van andersom.
Dit is een enorme verandering. De vraag is namelijk niet meer: wat moet ik hier doen om iets voor elkaar te krijgen, maar: wat ervaar ik vanbinnen? En: wat is van daaruit het juiste om nu te doen? Los van wat er op dit moment buiten van mij wordt verwacht of buiten mij lijkt te zijn.
Dat wil niet zeggen dat je als een ongeleid projectiel leidt, maar het is een verschuiving van je fundament. Het fundament van je keuze ligt in jou en niet in wat daarbuiten verwacht wordt van jou.
Het is voor een transformationele leider essentieel om te reflecteren op het eigen Zijn. Het merendeel van de mensen plaatst alles wat er gebeurt buiten zichzelf. In werkelijkheid is alles wat er gebeurt een projectie van jouzelf en daar reageer je op. De kunst is niet meer op de projecties te reageren, en je reactie vrij te kunnen kiezen.
Het betekent dat je voor je reageert op iets van buiten, je als het ware alles buiten jezelf op uitzet, naar binnen keert en ervaart wat daar omhoogkomt. Eerst naar binnen en dan naar buiten.
Het vraagt dat je ook de diepte leert onderscheiden in wat in jezelf omhoogkomt: wat is een primaire reactie op de situatie, bijvoorbeeld boosheid, irritatie of enthousiasme? En wat komt er uit een diepere rustige bron? Is dat wachten of handelen?
Hoe meer je leert om je primaire reactie te herkennen en te doorzien voor wat het is, en dieper in jezelf te gaan, hoe groter je transformationele vermogen. Hoe meer je leert luisteren naar een diepere bron in jou, hoe meer je instaat zult zijn om transformationeel te leiden.
Het probleem is dat we niet leren om echt naar ons innerlijk te luisteren. Sterker nog, leren is steeds gericht op buiten. Wat speelt er? Begrijp ik het? Hoe krijg ik daar iets voor elkaar? Hoe beïnvloed ik anderen? Hoe krijg ik de groep in beweging?
Het is ongelooflijk belangrijk dat je je innerlijk theater leert onderscheiden. Welke innerlijke stemmen zijn er allemaal? Uit welke bron komt een stem voort? Welke diepte kan ik in mezelf bereiken? Kan ik de stem herkennen van het Ego? Herken ik de stem van mijn diepere bron. Je kunt het ook je essentie of kern noemen. Wat je wilt.
Die diepere bron geeft een rustig antwoord. Schreeuwt niet, dwingt niet, laat vrij. Het vraagt groei en ontwikkeling van je bewustzijn om deze innerlijke stem te leren herkennen, verstopt onder het geschreeuw van het Ego. Het vraagt groei in je vaardigheden om wat deze stem zegt te delen met anderen. Het vraagt vertrouwen en verder gaan dan de angst om deze stem te durven volgen.
De transformationele leider kan zichzelf inzetten als instrument voor groei, ontwikkeling en transformatie. Dat zijn we niet gewend. We zetten planningen in, structuren, strategieën en modellen. Of externen die vaak ook komen met nieuwe structuren, strategieën en modellen. Maar we zetten niet of nauwelijks onszelf in als instrument.
Voor leiders is de uitdaging van deze tijd om zich te openen voor een dieper bewustzijn, waar wijsheid, vertrouwen en gezag uit voortkomt. Tegelijkertijd is er een diepgeworteld idee dat dit zweverig is, niet wetenschappelijk. Daardoor wordt dit afgedaan als onzin. Wat een gemiste kans!
Ik ben zelf wetenschappelijk geschoold en ik heb geleerd om naast de wetenschap ook te vertrouwen op een andere bron. Wat zijn de feiten en wat zegt een dieper bewustzijn in mij? Ik heb geleerd dat het antwoord uit het dieper bewustzijn cruciaal voor de toekomst is. We kennen allemaal de ervaring wel, dat de feiten iets anders zeiden dan wat je intuïtief ervaart. We kennen ook dat gevoel, dat je er niet naar hebt geluisterd en achteraf dacht: ‘Zie je wel, het voelde al niet goed. Ik wist dat het niet klopte.’
Het onderbewuste laat de weg zien, zonder bewijs. Je kunt vooraf niet aantonen dat het luisteren naar die rustige innerlijke stem de juiste weg is. Soms lijkt eerder het tegendeel waar. Het Ego houdt hier niet van en heeft liever een gebaand pad, wat zijn werking al bewezen heeft. De gebaande paden, dat is nou precies wat een transformationele leider wil omvormen. Dan heb je een fundament van vertrouwen in jezelf nodig, wat voorbij je Ego gaat.
De uitdaging is, dat je eerst mag leren kiezen voor het fundament in jezelf waar die rustige stem huist. Het rustige weten of het rustige niet-weten, wat betekent dat je mag wachten. Met angst en al. Met het geschreeuw van het Ego. Zonder bewijs van buiten. Eerst geloven dan zien. In de tijd zal het vertrouwen groeien.
Veel leiders durven die keuze niet te maken. Die willen eerst zien en dan geloven, zoals we gewend zijn dat het gaat. Dat is niet de weg naar transformationeel leiderschap. Eerst open je jezelf voor het hogere bewustzijn en daarna ontstaat pas het vertrouwen en ook het bewijs dat die stem in jou het volgen waard is.
Hoe groter het bewustzijn, hoe groter het vermogen tot transformatie. Het is een persoonlijke keuze of je een transformationeel leider wordt of blijft hangen in het oude.
Wat kies jij?
~Annemarie Baltus
Annemarie is executive coach en leiderschapsontwikkelaar. Zij werkt voor leiders die vanuit hun hart willen leiden en bereid zijn het innerlijk werk te doen wat daarvoor nodig is.
