In mijn werk ontmoet ik dagelijks mensen met gebrek aan vertrouwen, gebrek aan licht en verborgen pijn. Net als iedereen zullen zij door hun diepe duisternis moeten gaan, als ze de weg willen gaan van overleven naar leven. Vluchten helpt hen dan niet meer, het is tijd om het aan te gaan en door te zetten. Stap voor stap.
Maar soms is de duisternis enorm, de pijn te groot en het overlevingspatroon te sterk, dat het vertrouwen er niet is dat dit ooit gaat eindigen, dat ze hier ooit overheen komen. De momenten van vertrouwen zijn van (te) korte duur, waarna het gevecht weer begint en het vertrouwen is verdwenen. Het is gereduceerd tot een glimp in hun herinnering. Van die glimp moeten ze het dan hebben en dat kan bij sommigen jaren duren. Tot het klaar is.
Voor sommigen van hen hou ik het contact vast met het vertrouwen, het licht of met de pijn die er onder zit. De hoop op betere tijden en het vertrouwen dat ze dit echt aan kunnen, ook al denken ze zelf van niet. Soms voor even, en soms voor wat langer. Tot het niet meer nodig is. Dat contact maken gaat ongeveer zo:
“Mag ik in jou vertrouwen en je hoop geven? Jij gelooft er niet in dat het ooit nog goed gaat komen. Je ziet het niet meer zitten. Het is al zo vaak fout gegaan en steeds probeerde je het opnieuw. Daar ben je zo moe van. Toch ga je door, verder en dichter naar de wanhoop toe. En als je denkt dat je er bijna bent, daagt het leven je opnieuw uit en kan het nog erger. Voel het maar, doorleef het. Dan komt het echt goed. Er komen andere tijden. Ook al zie jij het nu niet en geloof je het niet. Het komt goed. Zolang jij het niet kunt, hou ik het vertrouwen in jou. Want ik geloof in jou. Ik hou het contact tot jij het zelf weer hebt. Tot die tijd bewaar ik het voor je.”
“Mag ik het licht en de liefde voor jou zien. Jij gelooft er niet meer in. Jij denkt en voelt alleen maar zwart. Er is geen licht meer, alleen maar donker en er lijkt geen einde aan de duisternis te komen. Je wilt vluchten. Je wilt dood. Je laat anderen het leven voor je vasthouden, want voor jou hoeft het niet meer. Voel het maar, doorleef het maar, ga naar het meest zwarte, donkere deel. En weet dat er altijd licht is, ook daar, waar jij het niet ziet. Je bent nooit verloren. Als jij dat niet gelooft, mag ik het dan geloven voor jou. Want licht gaat nooit verloren, ook als jij het even niet meer ziet en lijkt dat niet ‘even’, maar een eeuwigheid. Als jij het licht niet ziet, mag ik het dan voor je zien, voor zolang jij nog blind bent en je ogen gesloten houdt. Tot jij weer kunt zien, zie ik het licht in jou.”
“Mag ik jouw pijn erkennen als jij het niet kunt voelen? Als je eroverheen gaat met woorden en met daden, met maskers en verhalen en daarmee je gevoel vertrapt. Tot jij het zelf voelt, is het verborgen in jou. Mag ik het contact ermee maken om jou te laten ervaren wat er verborgen is in jou? En als jij er niet bij kunt, blijf ik het soms voelen voor jou. Tot jij het zelf ervaart.”
Deze week werd ik weer geconfronteerd hoe zwaar het leven kan zijn voor sommige mensen en hoe waardevol het is om stil te staan bij de pijn, de zware strijd te erkennen en in liefde bij elkaar te zijn. De strijd voor hen is vaak eenzaam in deze wereld waarin er weinig ruimte is voor mensen met (langdurige) moeilijke tijden.
~ Annemarie Baltus
16 juni 2016
