Life is happening while you make other plans.
Wij bouwen de hele dag luchtkastelen in ons hoofd. We gaan uit het moment waar we NU zijn, als we bedenken hoe de toekomst kan zijn. We fantaseren er een plaatje bij en dagdromen wat af. Het is een manier om met onze fundamentele onzekerheid over de toekomt om te gaan. Het zorgt ervoor dat wij ons beter voelen doordat we denken de toekomst onder controle te hebben. Zo creëren we continu illusies.
We vinden het heel normaal dat we plannen maken en doelen stellen voor de toekomst. Vooral zo concreet mogelijk, het mag niet te vaag zijn, zodat we duidelijk weten waar we naartoe werken. Ons bestaan wordt op deze concrete plannen gebaseerd. Dit is in deze tijd in ons werk en in ons dagelijks leven gebruikelijk.
Eerlijk gezegd denk ik dat wij over vijftig jaar worden uitgelachen om onze focus op plannen maken. Net zoals wij het nu vreemd vinden dat er ooit werd gedacht dat vrouwen ongeschikt waren om te werken, vanwege de hysterische aanvallen die zij dan kregen. Toch was dit in 1913 het bepalende beeld in de maatschappij. Men vond dat gewoon. Adriaan Schoevers begon in 1913 een school alleen voor meisjes, administratief werk was toen nog een ‘mannenvak’. Hij werd voor gek verklaard. Honderd jaar later is deze opleiding nog steeds een begrip.
Het bouwen van luchtkastelen in bedrijven heet de planning en control (P&C) cyclus, met een te sterke focus en sturing op KPI’s. Het is een doel op zich geworden om grip te krijgen op het resultaat, wat we per definitie niet hebben. Hoe meer de plannen niet worden gehaald, hoe strakker de P&C wordt in gezet als tool om grip te krijgen en hoe meer het bedrijf in een harnas komt en de boel wordt plat gelegd. Met alle gevolgen van dien: Alle inspiratie en toewijding aan de zaak worden op deze manier uit het bedrijf getrokken. Het keurslijf dat wordt opgelegd aan teams en aan individuen werkt vaak beperkend in plaats van helpend en er zijn nog steeds te weinig leiders die dat in de gaten hebben.
Leven is onzeker, voortdurend in beweging. Leven is nooit statisch. Als je jezelf er steeds tussen zet, door te bedenken wat de uitkomst moet zijn in plaats van het te laten ontstaan, beperk je juist wat er kan komen. Omdat je niet open staat voor de mogelijkheden die via jou kunnen ontstaan. Dit geldt zowel voor het individu als voor het bedrijf.
Dit wil niet zeggen dat je als leider geen visie hebt of richting geeft. Er is een visie waar mensen zich intrinsiek en vanuit hun hart mee kunnen verbinden, waar zij zich voor willen inzetten. Je geeft richting, maar zonder de vorm te willen bepalen. Je geeft als het ware de kaders mee, waarbinnen de visie kan worden waargemaakt. Dit is iets anders dan een keurslijf, waarin beperking de boventoon voert. Integendeel, je schept een ruimte van mogelijkheden waarin iets moois kan ontstaan en waar iedereen aan mag bijdragen. Niet beperkt door de vorm die van bovenaf opgelegd wordt. Als je op deze manier ruimte creëert ontstaat als vanzelf de vorm. Mits jij die durft te laten ontstaan. Dit is een omslag die wij mogen maken.
Op deze manier ben ik aan mijn plek in Putten gekomen. Ik wist heel duidelijk wat ik wilde. Werk en wonen gelijk verdeeld, een familiehuis, een stille plek in de natuur, dicht bij een dorpskern en ik had ook de prijs die wij konden betalen scherp. In een soort gebed heb ik gevraagd: ‘Mag het hoogste komen, want ik wil graag doen waar ik voor gekomen ben, maar ik weet niet precies welke vorm voor mij is weggelegd.’ Ik vroeg ook om een duidelijk teken, zodat ik de plek zou herkennen. Ik was bang dat mijn intuïtie werd vertroebeld door mijn angst voor tekort en mijn ego, en dat ik mezelf ermee zou beperken. Het teken heb ik gekregen, zo helder, dat kon ik niet misverstaan. Toen daarna in 2007 de crisis uitbrak, stelde het teken wat ik had gekregen mij gerust.
Het is fijn om mijn fundament op iets anders dan een luchtkasteel in de toekomst te bouwen. Ik bouw mijn fundament meer en meer in het NU, het enige wat er is. Ik vertrouw op de macht van de liefde en het goede. Ik ben ervan overtuigd dat uiteindelijk alles ten goede is, ook al zie ik het niet meteen.
Je herkent niet altijd wat je voorgeschoteld krijgt. Soms krijg je wat je vraagt, maar in een ander vorm dan je zelf hebt bedacht. Ter illustratie deel ik met jullie dit verhaal:
Een man zit op een rotspunt in zee, terwijl het vloed wordt. De strandwacht zwemt ernaartoe, maar de man zegt: ‘Nee, ik geloof in God, Hij zal me redden.’ Het water stijgt verder, en de strandwacht roeit ernaartoe met een bootje. De man reageert hetzelfde: ‘Laat maar, God is mijn hulp. Hij zal me redden.’ Het water stijgt nog verder, het wordt nu echt heel gevaarlijk. De strandwacht stuurt een helikopter. Opnieuw reageert de man: ‘Ga maar terug, ik geloof in God. Hij zal me redden!’ Het water stijgt nog verder en de man verdrinkt. Bij de hemelpoort is hij nog onder de indruk. Hij zegt tegen Petrus: ‘Hoe kan dat nou, wie gelooft zal gered worden, waarom kwam God niet om me te redden?’ Waarop Petrus zegt: ‘Luister eens, we stuurden een zwemmer, een reddingsboei en een helikopter. Het redden houdt een keer op.’
Als je wilt kun je luchtkastelen blijven bouwen voor de toekomst en genieten van je dromen. Weet echter dat je dat doet. Want… Life is happening while you make other plans!
~ Annemarie Baltus
20 oktober 2016
