Al een tijdje heb ik weinig inspiratie voor een nieuw blog over liefdevol leiderschap.
Een deel van mijn leven is omringd door liefdeloosheid. Daar heb ik last van. De kou die ik daar ervaar, mag ik omzetten in warmte, door verdriet om te zetten in liefde en mij te verhouden tot wat er is. Nemen wat van mij is en daar laten wat dat niet is. Ik wil mijn warme hart behouden en in mijn lichtheid blijven. Dit vraagt bewustzijn: zware energie trekt lichte energie. Dus als ik mijn lichtheid wil behouden en uit het spel wil blijven van zware ego energie, dan mag ik aan het werk met mezelf. Dat doe ik dus ook.
Het is confronterend om te ervaren dat alle idealen waarvoor ik heb gestreden, niet worden gerealiseerd. Dat wat je bij elkaar probeert te houden, gewoon uit elkaar valt. Dat er geen gesprek over mogelijk is. Liegen, zwijgen, draaien, ik zie het voor mijn neus gebeuren. Voor degenen die mij nog niet goed kennen; ik lig gelukkig niet in scheiding. In tegendeel, in mijn eigen gezin ervaar ik veel warmte en liefde.
Ik krijg dus een les over liefdeloos leiderschap. Je hoeft er zelf vast ook niet ver naar te zoeken. Liefdeloze leiders zitten overal. Thuis, op het werk, in de politiek. Het is ontzettend belangrijk om er mee om te leren gaan. Zodat jij de kracht kunt matchen, maar niet het gedrag.
Liefdeloos leiderschap: wat zijn eigenlijk de kenmerken van liefdeloze leiders?
- Emotioneel vlak. Zo gauw een leider het standaard patriarchale profiel heeft van een sterke leider, weet je eigenlijk al hoe laat het is. Beheerst, sterk en emotieloos, stamt nog uit het koloniale tijdperk. Leiders die dat nu nog hebben, doen nog steeds aan landje-pik (Poetin). Het bizarre is dat er nog steeds veel mensen zijn die in deze leiderschapsstijl geloven, terwijl deze leiders trauma’s creëren waar je bijstaat. Er zijn ook veel andere emotioneel vlakke leiders. Stil en passief agressief. Of oppervlakkig en joviaal. Wees op je hoede en check gauw de rest van de kenmerken van deze lijst.
- Geen tot gebrekkig moreel kompas. Het morele kompas van de liefdeloze leider is afhankelijk van wat goed uitkomt in een bepaalde situatie. Liegen, verdraaien en karaktermoord van de tegenstander is aan de orde van de dag. Er is geen sprake van inclusie maar van exclusie. Het morele kompas van de leider verdeelt de groep: verdeel en heers; je bent voor of tegen; de leider zelf is vriend met iedereen en maakt mensen van hem of haar (emotioneel) afhankelijk.
- Onschuldig. Liefdeloze leiders nemen geen enkele verantwoordelijkheid. Het ligt nooit aan hen. Zij zijn altijd onschuldig. Schuldig zijn en verantwoordelijkheid nemen horen bij elkaar. Als je verantwoordelijk bent, dan neem je ook schuld. Het gaat samen op. Want bij keuzes maken hoort fouten maken. Je kunt alleen verder komen als je je verantwoordelijkheid neemt en zaken bespreekbaar maakt. Ook je eigen fouten. Daarnaast betekent kiezen ook verantwoordelijkheid nemen voor wat je niet doet. Daar zit ook schuld. Er is een verschil tussen echte schuld en valse schuld. Echte schuld ontstaat als consequentie van je keuze en de fouten die je maakt. Valse schuld zit er in dat je je schuldig voelt voor iets wat niet van jou is. Daar heeft een liefdeloze leider al helemaal geen last van. Die is sowieso 100% onschuldig. Er wordt zelfs geen klein foutje toegegeven. Of ja, het was fout, maar ze zijn toch onschuldig (denk aan het mobieltje van Rutte).
- Geen ontwikkeling. Doordat er geen schuld wordt genomen, wordt er ook niet gereflecteerd op het eigen gedrag, het morele kompas en gevoel. Er is geen ontwikkeling van wijsheid, wat ontstaat door reflectie. Vaak is het wel zo dat er wordt gereflecteerd op macht en verdeeldheid, dus hoe schakel ik tegenstanders uit, hoe krijg ik de juiste mensen mee.
Liefdeloze leiders werken met angst, met list en bedrog en zullen altijd ontkennen, waardoor zij ongrijpbaar zijn. Voor mij is het niet te begrijpen dat zoveel mensen zich het zand in de ogen laten strooien. Zelf heb ik ook jarenlang zand in mijn ogen laten strooien. Dit kwam omdat ik me niet kon en nog steeds niet kan verplaatsen in het innerlijk van zo’n persoon. Ik weet niet hoe het is als je vlak bent van binnen en afgesneden van je diepere lagen.
Liefdeloze leiders kunnen zich niet verplaatsen in een ander met een hoger ontwikkeld gevoelsleven en een waar moreel innerlijk kompas. Als je dat wel kunt is het onmogelijk om zoveel mensen op te offeren, op zoveel verschillende manieren, voor jouw persoonlijke ego doelen.
Hoe match je nou de kracht van een liefdeloos leiders, maar niet het gedrag? Want je wilt natuurlijk niet het zelfde doen.
Dit betekent dat je in het contact met een liefdeloze leider dicht bij jezelf blijft. Je blijft bij de feiten en trouw aan je morele kompas. Je kunt met een warm hart contact maken en vriendelijk blijven, maar je emoties breng je niet in contact. Die hou je voor jezelf. Liefdeloze leiders vinden emoties zwak en maken daar gebruik van. Dus al kom je emotioneel zwaargewond uit het gesprek, je hoeft dat niet in te brengen. Er komt namelijk geen enkele vorm van erkenning op.
Denk goed na over je grenzen. Wat is voor jou wel en niet acceptabel. Stel ook deze grenzen. Dat is essentieel voor je zelfrespect. Liefdeloze leiders geven jou alle schuld. Dit maakt dat je aan jezelf gaat twijfelen, omdat jij wel aan zelf reflectie doet.
Elke persoonlijke geraaktheid los je dus elders op. Daar waar de mensen van je houden en om je geven. Dat kunnen overigens ook collega’s zijn. Het is namelijk echt mogelijk om in een liefdevolle omgeving te werken. Omdat er ook liefdevolle leiders zijn. De liefdevolle leiders vertonen het tegenovergestelde gedrag van liefdeloze leiders. Zij hebben namelijk wel: emotionele diepgang en een sterk innerlijk moreel kompas, zij nemen schuld en dus verantwoordelijkheid en doen aan zelfreflectie waardoor zij ontwikkelen. Het wordt de hoogste tijd dat wij ons beeld van een sterke leider fundamenteel gaan bijstellen, zodat wij een liefdevollere wereld kunnen creëren.
Liefdeloosheid wordt vaak veroorzaakt door trauma of overerving van trauma. Door het gebrek aan heling, worden liefdeloze leiders weer veroorzakers van trauma’s bij anderen. Tot iemand het leiderschap doorbreekt en het organisatietrauma oplost. Trauma los je op met liefde en vertrouwen. Met liefdevolle leiders dus!
Ondertussen ben ik heel erg blij dat ik zelf in een liefdevolle omgeving werk en een liefdevol gezin heb. Dat krijg je niet cadeau. Een liefdevolle omgeving thuis en op het werk creëer je door je eigen schaduwkanten onder ogen te zien en je trauma’s te helen. Het is een hele klus, maar dan heb je ook wat: warmte, eerlijkheid en echt contact, verdieping, plezier en resultaten waar je blij van wordt en trots op bent.
Meer lezen? Bovenstaande kenmerken van liefdeloze leiders zijn de kenmerken van psychopathie. Deze staan beschreven in het zeer zinvolle boek van Jan Storms: destructieve relaties op de schop.
~ Annemarie Baltus
juli 2022
Annemarie is executive coach en leiderschapsontwikkelaar. Zij werkt voor leiders die vanuit hun hart willen leiden en bereid zijn het innerlijk werk te doen wat daarvoor nodig is.
Annemarie heeft een boek geschreven dat gaat over ‘Liefdevol Leiderschap’. Het is een inspiratieboek waarin haar mooiste blogs zijn gebundeld. Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel over persoonlijk leiderschap, het tweede deel bevat lessen voor leiders, en het derde deel gaat over haar persoonlijke levenslessen.
Inspira heeft een prachtige E-learning over Persoonlijk Leiderschap.
Wil je meer inspiratie? Kijk dan eens op onze website of abonneer je op onze inspiratiemail. Dan ontvang je een keer per maand mijn nieuwste artikelen per e-mail.
