In mijn eerdere blog over incasseren schreef ik dat daar waar we gevoelige plekken hebben, we in de verdediging schieten en daar waar anderen gevoelige plekken hebben, we het contact uit de weg gaan. Hoe meer je bij de geraaktheid van jezelf kunt blijven, zowel positief als negatief, hoe meer kwaliteit van contact ontstaat. Daarvoor is het noodzakelijk dat je leert incasseren.
Incasseren leer je als je de neiging tot verdedigen of aanvallen opmerkt in jezelf. Je wordt er dan in ‘wakker’. Je incasseert als je aanneemt wat de ander zegt: ‘Ik hoor wat je zegt. Je bent niet blij met mij, omdat ik dat stuk te laat heb opgeleverd.’ Je laat bezinken wat dit met je doet. Daarvoor creëer je een stille plek in jezelf. Soms betekent dit dat je een time-out nodig hebt, soms kun je dit in het moment zelf. Daarna deel je met de ander wat het met je doet: ‘Ik vind het niet fijn dat je dit zegt.’ Afhankelijk van wat er in je opkomt zeg je wat er aan de hand is.
Vaak zit er een lijn in de zaken waar jij gevoelig voor bent. Dan is het goed om je te verdiepen in wat er achter zit, zodat je begrijpt wat er in je omgaat en waar de gevoeligheid vandaan komt. Het is ook goed om je overleefpatroon goed in kaart te brengen. Dan kun je het herkennen, zodra het actief wordt.
De diepte waarin je kunt incasseren bepaalt de kracht (of het effect) van je invloed, mits je bij jezelf kunt blijven. De enige manier om bij jezelf te blijven is te voelen wat het effect is van de ander op jou en deze gevoelens toe te laten in jezelf. Zonder kwetsbaarheid lukt dit niet en blijft een discussie of een situatie waarbij je weerstand ervaart, aan de oppervlakte hangen. Dan blijf je standpunten uitwisselen. Daarom is kwetsbaarheid zo belangrijk, omdat je dan in verbinding blijft. Eerst met jezelf, dan met de ander.
Alleen als je bij je gevoel kunt blijven, kun je in de diepte van een verschil, daar waar de stagnatie voelbaar is, er samen doorheen. Op dat punt zit je samen vast. En vanuit die gezamenlijke ervaren energie ontstaat als vanzelf nieuwe ruimte, waaruit iets nieuws kan ontstaan, zoals bijvoorbeeld een oplossing. Dat wil niet zeggen dat er altijd een oplossing komt, of dat je je zin krijgt. Het is wel zo dat je uit het spanningsveld haalt wat erin zit.
Tijdens de coaching ging ik dit oefenen met O. We kozen als standpunt het koningshuis, waar hij voor was. Iedereen die mij een beetje kent, weet dat ik dat in het geheel niet ben. O. oefende incasseren op mij. Ik zette bijzonder fel de argumentatie tegen het koningshuis neer. Ik voel er werkelijk wat bij, dus dat ging redelijk makkelijk.
O. probeerde wat in te brengen: ‘Weet je wat het oplevert? Wil je dan een president? Niet van deze tijd is eigenlijk geen argument…’ Hij kwam er niet doorheen.
Ik vroeg: ‘Wat gaat er in je om?’
‘Ik kom er niet doorheen,’ zei hij.
Ik zag dat hij geraakt was en vroeg hem vanuit zijn gevoel te spreken waarom hij voor het koningshuis was. Hij zei: ‘Het voelt als een soort steun voor mij. Als er problemen zijn of er gebeurt iets vreselijk in het land, dan zijn zij er. Dan kan ik daar nog heen. Zij zijn een stabiele factor. En dat zijn zij voor heel veel mensen.’
Ik incasseerde het ook en voelde zijn geraaktheid. En hoewel ik nog steeds niet voor het koningshuis was, voelde ik nu wel wat het voor hem en veel andere mensen betekent. Ik begreep ook, dat ik mensen pijn doe als ik van leer trek over het koningshuis. Want ik vind er echt wat van en zeg dat ook. In de toekomst zal ik een gesprek over het koningshuis alleen niet meer op dezelfde manier voeren. Mijn schoonmoeder zal blij zijn met O.
Vanuit een overleefpatroon zoals een aanval of een verdediging, krijg je je diepste waarde niet levend. Als ik bijvoorbeeld respect belangrijk vind, maar in een samenwerking denk ik negatief over iemand (aanname is een overleefpatroon), dan leef ik in die samenwerking mijn waarde niet. Als ik het belangrijk vind om mijn waarheid te spreken, maar ik durf het niet te zeggen, omdat de ander het vast toch niet begrijpt (verdediging is een overleefpatroon), dan leef ik mijn waarde niet. Om mijn waarde levend te krijgen, is het belangrijk dat ik kan incasseren en dat ik durf te delen wat er in mij leeft.
In elke tijd is het belangrijk om je diepste waarde te kunnen leven en vrij te maken. Het is de manier om als mensheid te ontwikkelen naar meer humaniteit. Hieraan bijdragen doe je door te incasseren. Het is de moeite waard om dit te leren. Ook als de ander het niet aanneemt, word jij er als mens vrij van.
~ Annemarie Baltus
9 december 2016
