Vandaag had ik een coaching met A., zij heeft een drukke baan, met pieken die door de business bepaald worden. Ze heeft een hoog verantwoordelijkheidsgevoel, drie kleine opgroeiende kinderen, en is bijna op. Alles gaat op kracht en alles MOET. Het werk is nooit af. In de eerste vijf minuten komt ze zelf met een Chinese wijsheid: ‘Als je haast hebt, leun dan achterover.’ Ze weet het wel, maar ze doet het nauwelijks. Hoe herkenbaar is dat?
Carrière maak je niet als je alles maar laat gebeuren en passiviteit als oplossing kiest op werkdruk. We hollen maar door, tot het klaar is. Op dat punt zit ze nu. Wanneer we elkaar voor de tweede keer spreken, hebben drie van haar collega’s opgezegd. Driemaal raden naar wie het werk toegaat.
‘Het is niet mijn verantwoordelijkheid,’ zegt ze vooral tegen zichzelf. Het werk ligt al op haar bord en zo doet ze een poging het er weer vanaf te schuiven. Een soort vanaf, want haar bord staat klaar om het volgende erop te laten leggen. A. heeft een verstoorde balans tussen werk en privé. Er is al helemaal geen ruimte voor haarzelf. Ze zit op de stoel tegenover mij. Er kan niets meer bij.
‘Mooi,’ zeg ik, ‘er is nu niets meer om je aan vast te klampen. Laat het maar gebeuren. Het is tijd om te stoppen met forceren.’
Forceren werkt niet. Als je steeds jezelf forceert om iets te doen, en daarbij steeds je rustmoment naar de toekomst verplaatst, dan ben je aan het leeglopen in je energie. Je gaat uit het NU, en leeft in de toekomst van rust, die nooit komt.
Jaren geleden vertelde H. over het overlijden van zijn vader. Hij stond bij de kist, keek naar zijn vader en realiseerde zich dat het werk nooit afkwam. Zijn vader was boer en hij was altijd aan het werk. Zijn werk ging voor alles. Nu was hij overleden, en het werk was nog niet af. Het was voor H. een ommekeer in zijn leven. Soms hebben we dit soort momenten nodig om ons ten diepste te realiseren dat we achter de verkeerde dingen aanhollen. We besluiten dan pas om het anders te doen.
Het fascineert mij dat we soms een patroon zoals forceren, helemaal uit moeten lopen, voordat we er mee kunnen stoppen. Op de een of andere manier geven we ons niet zomaar over en vertrouwen we op oplossingen die we al kennen. We durven ons vaak nauwelijks open te stellen voor iets anders.
Er zijn twee belangrijke energieën in ons, harde kracht, gericht op handelen en activeren en een energie die gaat over stille kracht, gericht op ontvangen, wachten, ondersteunen en laten gebeuren. Je bent in balans als je leert om te onderscheiden wat het moment vraagt. Daarmee volg je dus het moment. Soms is het handelen, en zet je iets in beweging, soms is het wachten en laat je iets ontstaan.
In het Westen neigen wij naar forceren, dat betekent dat wij handelen, terwijl het moment vraagt om te wachten. Als je niet het juiste doet, dan voelt dat vanbinnen onrustig en gejaagd. De onderstroom is dan forceren. Je kunt het ook andersom voelen, dan wacht je, terwijl het moment vraagt om te handelen. Dan voelt de onderstroom als passiviteit.
Het is een levenskunst om te leren het juiste te doen. Dit gaat gepaard met vallen en opstaan. Het vraagt vertrouwen, wat er in het begin vaak niet is. Stilstaan als je neiging handelen is. Rust nemen, ook als je vindt dat je eigenlijk nog moet werken. Leren loslaten. Leren om je energie te volgen en goed voor jezelf te zorgen. Om zo naar een gezond evenwicht te kunnen gaan.
Voor mij is de onderstroom in mijn activiteiten leidend. Als ik me opgejaagd voel, dan doe ik een stapje achteruit. Als ik voel dat ik met de verkeerde activiteiten bezig ben, omdat ik eigenlijk iets anders wil doen, dan verander ik mijn activiteiten. Ik ben mezelf bewust van de onderstroom, en probeer daarin goed voor mezelf te zorgen. Forceren is voor mij een uitnodiging om terug te keren naar mezelf.
De Chinezen hebben hier een uitdrukking voor: Wu Wei, met minimale inspanning een maximaal resultaat. Dat lukt alleen als je niet forceert en een diep begrip hebt wanneer je wel of niet moet handelen. Het gaat om een teer evenwicht.
Als je leert om te stoppen met forceren, dan nodig je een hoger bewustzijn uit om je leven te laten leiden. Je geeft je over aan het moment, waardoor het allemaal makkelijker gaat. Je volgt de levensstroom. Als je forceert, dan verlaat je deze stroom en ga je uit het NU. Als je je daartoe niet laat verleiden, en je stopt met forceren, dan geef je dingen de tijd om te groeien. Je grijpt in als het nodig is en als het niet hoeft, laat je het gebeuren. Je neemt meer afstand en krijgt meer zicht. Je leunt op de groep (in plaats van dat er alleen op jou wordt geleund). Je durft te wachten en je laat het ontstaan. Het wordt waarschijnlijk veel mooier dan wat je had gerealiseerd als je er bovenop had gezeten. Het leven wordt er makkelijker van.
Je creëert de voorwaarden waaronder jij goed kunt functioneren. Je houdt daarbij rekening met je persoonlijkheid. In het geval van A. betekent dat bijvoorbeeld dat zij haar vrije dag van woensdag verplaatst naar de vrijdag. Omdat ze dan goed kan afsluiten en niet meer hoeft op te starten, wat haar veel energie kost. Daarnaast mag zij volgen wat van binnenuit in beweging komt. En de beweging dankzij de druk van buitenaf loslaten. Het zal haar bevrijden. Veel succes A.!
~ Annemarie Baltus
17 januari 2017
