Vandaag in de coaching, vertelde L. dat hij last had van allergie op het eerste gezicht met een collega. Dat is het tegenovergestelde van liefde op het eerste gezicht, waarbij je meteen helemaal weg bent van iemand, en alles aan deze persoon geweldig en fantastisch vindt. Bij allergie op het eerste gezicht ervaar je het tegenovergestelde: je krijgt jeuk van irritatie bij de eerste aanblik van deze persoon en alles wat hij zegt of doet ergert je, veroordeel je en vertrouw je niet. Dit gevoel kan je behoorlijk in de weg zitten. Zeker als je met elkaar moet samenwerken. Soms slaat liefde op het eerste gezicht na een scheiding om in een allergie op het eerste gezicht, maar dat is een andere situatie. Daar gaat dit blog niet over. Hoe dan ook, als je dit herkent, dan mag je aan de slag met jezelf.
Je kunt een ander niet aandoen wat je jezelf niet aandoet en dit vind ik een mooi voorbeeld hiervan. Je ergert je aan de ander en tegelijkertijd kun je niet zelf gelukkig zijn. Ik heb nog nooit iemand horen zeggen: “Vandaag heb ik een heerlijke dag gehad. Ik heb me de hele dag gruwelijk gestoord aan een collega. We hebben echt lekker samengewerkt.”
Omdat je ver verwijderd bent van de kwaliteiten van de ander (deze zie je niet), ben je dus ook niet verbonden met de kwaliteiten in jezelf. Dit zijn communicerende vaten.
Nu zou het fijn zijn als de collega wordt overgeplaatst, grondig verandert en jouw zijn excuses maakt en je daarna nooit meer irriteert. Helaas gebeurt dat meestal niet. Sterker nog, de irritaties leiden vaak tot een crisis in de samenwerking. Maar conflict is de kans voor groei!
Hoe kun je in deze situatie persoonlijk leiderschap tonen? Op zich is dat vrij simpel. Kijk naar de irritaties die je hebt over de collega. Wat stoort je precies en waar herken je dit gevoel van? Hoe is dit gevoel verbonden met jouw ervaringen uit het verleden?
Als kind hebben wij allemaal behoeftes gehad die niet zijn vervuld. Sommige van deze behoeftes zijn pijnpunten geweest. Dat wil zeggen dat het gebrek aan invulling van die behoefte problematisch en soms ook traumatiserend is geweest. Als mensen dan nu gedrag vertonen dat vroeger heeft geleid tot zo’n pijnpunt, dan zit daar een (sterke) allergie. Het goede nieuws: hoe meer je leert zelf voor die behoefte te zorgen door jouw pijnpunt te (h)erkennen, hoe minder dit gedrag een allergie reactie oproept. Je kunt je groei op dat punt ervaren zodra je minder ergernis gaat voelen. Nog meer goed nieuws: vaak heb je zelf een kwaliteit ontwikkeld rondom de behoefte die bij jou niet was vervuld.
Zo werd bij mij thuis gevoel ontkend en/of belachelijk gemaakt, terwijl er hele ingrijpende gebeurtenissen hebben plaatsgevonden. Ik heb daardoor een vermogen ontwikkeld om een ander te kunnen zien en pijn ruimte te geven. Daarom ben ik ook coach geworden. En ik weet nu van mezelf dat ik een sterke allergie heb op mensen die de neiging vertonen om gevoel van anderen te ontkrachten.
Terug naar het coachgesprek. L. irriteerde zich mateloos dat zijn collega geen verantwoordelijkheid nam, wel mooie praatjes had, prachtige presentaties die op lucht gebaseerd waren liet zien, en dat hij daarmee weg kwam. Gebrek aan ruggengraat, vond L.. Hij is zelf het type ‘niet lullen, maar poetsen’, ‘afspraak is afspraak’ en ‘doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg’. L. heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Zelfs iets te groot. Wat ik bijzonder vond was dat L. wel goed kon verbinden op dezelfde allergie-op-het-eerste-gezicht collega op het punt dat hij het moeilijk heeft met een persoonlijke situatie thuis. Dat vond hij oprecht erg voor hem. En ik kon zien dat hem dat echt raakte. Dus ergens in die allergie op het eerste gezicht zat ook warmte.
Ik vroeg hem waar zijn allergie voor zijn collega verbonden was met zijn verleden. Hoewel hij zelf het verband nooit had gelegd, was het antwoord zo gevonden. Zijn vader, overal een geliefd persoon, nam zijn verantwoordelijkheid als vader niet. Hij ging aan de alcohol, met alle gevolgen van dien. L. heeft zijn vaders rol overgenomen en veel te vroeg een verantwoordelijkheid gehad die niet past bij een kind. En dat heeft hem zwaar belast. Hij verwijt zijn vader gebrek aan ruggengraat.
Tegelijkertijd kon L. ook voelen dat zijn vader een groot verdriet had. Daarmee was L. de vader van zijn vader geworden. Deze ervaring speelt door in zijn huidige leven, want L. heeft de neiging om op zijn werk (en niet alleen daar) zijn verantwoordelijkheden te groot te maken. Zijn collega spiegelde hem met het tegenovergestelde gedrag van zijn vader.
Het besef dat dit achter de allergie op het eerste gezicht zat, maakte het gelijk al zachter. Want de collega raakt deze pijnplek in L. wel aan, maar dat wil niet zeggen dat het gedrag van de collega zo ernstig is als L. het ziet. L. ziet ook alleen maar het valkuil gedrag. De kwaliteiten van zijn collega kan L. nog niet naar waarde schatten. Mooi vertellen, goed presenteren, makkelijk in contact zijn met mensen, dat zijn in essentie toch kwaliteiten van de collega.
Na de coaching beloofde L. dat hij met zijn collega zou gaan praten. Want zijn collega had ook een allergie op het eerste gezicht met L. Dat gegeven was al uitgesproken naar elkaar. Het was tijd voor een verdiepend gesprek. “Wie weet wordt de collega aan wie je je ergert nog wel een goede vriend,” opperde ik. “Dat zie ik zo nog niet gebeuren,” zei L. met een lach. Toch ken ik mensen bij wie dat wel is ontstaan.
In een eerder blog schreef ik al over leren van en leren aan elkaar. Dit is een geval van leren aan elkaar. In deze werkrelatie leert L. heel te worden aan zijn collega. En vice versa. Dit is waar het uiteindelijk altijd om gaat in het contact met de ander. In de ervaring mag je opstaan en vanuit nieuwe grond contact maken. En dit is wat besloten ligt in schuren. Zonder wrijving geen glans.
Bedankt L. voor dit prachtige voorbeeld!
~ Annemarie Baltus
26 april 2016
