De nieuwe leider is emotioneel volwassen. Emotioneel volwassen zijn betekent dat je toegang hebt tot je gevoelens. Dat je verantwoordelijkheid neemt voor je gevoel en dat je verwerkt wat je voelt. Het effect is dat je raakbaar bent en dat je daar mee om kunt gaan. Je wordt warmer voor anderen, zonder dat je je scherpte hoeft te verliezen. Je gevoel wordt op een prettige manier een onderdeel van je impact. Dit leidt er uiteindelijk toe dat je neutraal kunt reageren op een situatie. Dat wil zeggen: Je kunt JA zeggen tegen wat er is en je kunt doen wat de situatie vraagt. Juist omdat lastige gevoelens niet weggewerkt hoeven te worden. Gevoelens worden gewoon doorvoeld.
Het begint met het toegang krijgen tot je gevoelens. Vaak heb je niet eens door dat er gevoelens actief zijn. Zeker als je emotioneel arm bent opgevoed, heb je vaak geen idee. Hoe weet je of er gevoelens actief zijn die je niet, of nu nog niet, voelt? Hoe weet je dat gevoelens actief zijn, terwijl jij er zelf nog geen contact mee hebt gemaakt?
De meeste leiders die ik ken hebben last van één of meer van de volgende symptomen. Sommigen hebben niet eens door dat het symptomen zijn van niet-voelen.
Onrust; je gaat in je hoofd zitten, je ratio wordt overactief, piekeren, nadenken over oplossingen, je gaat negatief oordelen over anderen. Iemand zegt iets wat je raakt en in plaats van dat gewoon te voelen, ga je, vaak nog sneller dan het licht, in je hoofd rationaliseren, analyseren en (ver) oordelen. Als het je echt diep geraakt heeft, ga je je gelijk halen bij anderen. Bondjes maken. Wij goed, zij fout.
Je krijgt een kort lontje. In plaats van te voelen dat het je teveel is, wordt het uitgestrooid over de omgeving. Met een kort lontje maak je geen vrienden. Soms krijg je er wel snel je zin door, maar het is karaktermoord op jezelf en gebrek aan waarachtig leiderschap. Korte lontjes zetten de omgeving op slot. Durven voelen is de sleutel. Dat vraagt moed van het korte lontje zelf en ook van de omgeving.
Een symptoom van onderdrukt gevoel is vaak en veel relativeren. Je relativeert je werk en de belangrijkheid ervan. Als het er echt om gaat is privé het allerbelangrijkste en doet deze zaak/case er niet toe. Dat kan wel zo zijn, maar als je op dat moment op je werk zit, is dat de belangrijkste plek waar je bent. Toelaten wat je voelt kan ruimte geven om een andere oplossing te laten ontstaan. Als je goed in je werk zit, ben je niet bezig met relativeren. Dat is dan niet nodig.
Je krijgt het koud. Niet gevoeld verdriet uit zich in kou. Het is overbodig om te zeggen dat huilen warmte vrij maakt.
Je voelt je leeg. Leegte voelen is een teken dat je al dicht bij je gevoel zit. De leegte mag worden opgevuld met gevoelens.
Je voelt niets en het is gezien de situatie niet logisch. Ook dit is een symptoom van onderdrukt gevoel.
Obsessies worden actief: schoenen kopen, roken, eten, drinken, gadgets, te veel op internet, teveel sporten. Leegtes worden opgevuld. Actieve obsessies zijn ook een symptoom van het niet toelaten van gevoel.
Als je herkent dat je symptomen hebt van ontkend of onderdrukt gevoel, dan is het belangrijk dat je verantwoordelijkheid neemt voor je gevoel.
Het helpt als je weet wat er achter je symptoom zit. Ik kreeg vroeger een ‘Ik-ben-ook-overal-alleen-verantwoordelijk-voor’ riedeltje in mijn hoofd, met een denigrerende houding naar mijn omgeving. Ik kwam er achter dat als dat riedeltje en die houding actief werden ik eigenlijk hulp nodig had. Het werd me teveel. Maar dat kon ik echt niet voelen in dat moment. Als die houding kwam, heb ik als tussenfase geleerd om hulp te vragen, terwijl ik het niet voelde. Pas later kwam ook het gevoel erbij. Inmiddels is dat riedeltje verdwenen, omdat ik nu kan voelen dat ik hulp nodig heb en het ook vraag.
Toelaten van je gevoel. Hoe doe je dat? Zelf heb ik dit als heel lastig ervaren. Want als je niet voelt dan voel je niets. Gevoel kun je niet dwingen. Je kunt dan eerst erkennen dat er gevoel is, ook al voel je dat nog niet. Dit is een eerste belangrijke stap. Want door het te erkennen, maak je al ruimte, en open je een deur naar je gevoelslaag.
Gevoel werkt met intentie dus nodig je gevoel uit: ‘kom maar het is veilig’. Neem een ontvankelijke innerlijke houding aan, neem tijd voor reflectie en maak ruimte en als het heel lastig is, zoek hulp. Je hoeft het niet alleen te doen. Als je leert om gevoelens toe te laten, kunnen ze oplossen. Niet omdat je het wegduwt, relativeert of ontkent. Maar gewoon omdat ze doorvoeld worden.
Emotionele volwassenheid verrijkt je leven. Het verdiept en verwarmt het contact met anderen. Leiden wordt er prettiger van. Je bent dicht bij jezelf. Trouw aan jezelf. Je kunt anderen leren om dichtbij zichzelf te blijven en trouw aan zichzelf te zijn. Het is fijn om bij jou in de buurt te zijn. Jij bent graag bij anderen en je persoonlijke voorkeuren verdwijnen.
Je krijgt er volgers van, dat is een niet afdwingbaar bij-effect van leiden vanuit je hart.
~Annemarie Baltus
december 2019
Annemarie is executive coach en leiderschapsontwikkelaar. Zij werkt voor leiders die vanuit hun hart willen leiden en bereid zijn het innerlijk werk te doen wat daarvoor nodig is.
