Ik werk vaak met jonge talenten en voer vele gesprekken met begeleiders, managers en directeuren om voor deze talenten een zo’n optimaal mogelijk leerklimaat te scheppen. Nu komen uit dit soort gesprekken regelmatig valkuilen voor high potentials naar voren. Onhandig gedrag wat het potentieel in de weg zit. Wat zijn de valkuilen voor succes van jonge talenten? Best handig om te weten, ook als je al een ervaren talent bent, dus heb ik een lijstje voor jullie gemaakt:
Meehuilen
Klagen over de afdeling en/of het bedrijf. Meehuilen met het team. Van meehuilen is nog nooit iemand doorgegroeid. Het is vermoeiend om aan te horen. Niemand wordt erdoor geïnspireerd, laat staan dat het iets oplost.
Wat kun je wel doen? Je afvragen waarom het onderwerp jou zo raakt. Als je dat weet, deel dit dan met de ander en ga kijken wat er aan te doen valt. Is er niets aan te doen, of is het niet aan jou, laat het dan voor wat het is. Probeer wel te stretchen, want eigenaarschap is belangrijk. Zoek de goede balans.
Perfectionisme
Helaas, perfect wordt het nooit. Net afgestudeerde mensen hebben soms geïdealiseerde ideeën over de praktijk. Laat het los. In de praktijk gaat praktisch echt boven wetenschappelijk.
Herkenbaar en heb je last van perfectionisme? Zoek dan de balans, maak contact met die gebieden in jezelf waar je ook niet perfect bent. Ontwikkel mildheid. Zonder te berusten natuurlijk. Je hoeft ook weer niet alle hoop op verbetering te laten varen.
Hart voor de zaak
Als jong talent werk je vaak met mensen die ouder zijn en soms ook nog minder slim. Heb je echt pech dan zijn ze ook nog langzaam. Ze leveren niet op tijd aan wat je nodig hebt en dan doen ze het ook nog anders. Voor je het weet, trap je in de valkuil dat je denkt dat je de enige bent die nog hart voor de zaak heeft en het echt snapt. De rest haalt alleen zijn salaris op.
Vergissing! Serveer deze mensen niet af! Ook zij hebben hart voor de zaak! Ga in gesprek en deel wat er echt in jou gebeurt en stel vragen. De uitkomst zal je verrassen!
Te grote broek
Trainees denken vaak dat ze het centrum van de wereld zijn. Dat ligt natuurlijk aan de opvoeding, waarin zij erg serieus worden genomen. Op zich een goede zaak, maar realiseer je wel dat als iemand, bijvoorbeeld je begeleider, je aanspreekt of iemand is niet tevreden of heeft kritiek op jou, dat het dan niet altijd een dingetje tussen jou en de begeleider is. Soms is het gewoon helemaal van jou. En dan moet jij daar dus wat mee.
Trainees hebben de neiging als ze zelf ergens last van hebben, het meteen in de omgeving te projecteren. Overigens geldt dit niet alleen voor trainees, anderen doen dit ook, maar als toekomstig leider is het wel belangrijk om je eigen aandeel te nemen in issues. Want in verantwoordelijkheid nemen ligt ook de oplossing. Buig en neem het voor waar aan. Incasseer en wees overtuigd dat iemand het beste met je voor heeft. Het is soms ook goed om eerst iets te geloven, waarna je later ontdekt dat het klopt. Ook al dacht je van niet.
Distantiëren van het team
Als het resultaat niet wordt gehaald, is de verleiding groot om je te distantiëren van het team. Het ligt dan in ieder geval niet aan jou. Dit is echt een beginnersfout. Samenwerken wordt steeds belangrijker in organisaties en het is dus ook aan jou als toekomstig leider om te onderzoeken waar in de samenwerking JIJ stagneerde. Je staat veel sterker in je schoenen als je verbonden blijft met je eigen aandeel in het team en met het niet-halen van het resultaat.
Kies dus voor de samenwerking en kijk waar jij de beweging niet kon maken. Leer ervan. Ook jouw beoordelaars vinden dat sterk. Elke ervaren manager weet dat je managen met vallen en opstaan leert. Hij of zij heeft zelf ook met zijn handen in het haar gezeten of nachten wakker gelegen door een team waarmee het niet liep.
Claimen van het resultaat en tegelijk distantiëren van het team
Dit zijn twee valkuilen ineen. De eerste valkuil is dat als je merkt dat je het team niet meekrijgt, je het dan maar in je eentje gaat doen. Dan heb je wel het resultaat gehaald, maar niet met het team. Let op: dan scoor je laag op samenwerken.
Hier had je de leerervaring ‘moeilijk team meekrijgen’ kunnen hebben. Dat is vaak leerzamer dan in je eentje het resultaat halen. Voor je het weet komt je begeleider met het cliché aan zetten: ‘Als je snel wilt gaan, ga dan alleen, als je ver wilt komen, ga dan samen.’ En daar zit je natuurlijk helemaal niet op te wachten.
De tweede valkuil is dat het natuurlijk heerlijk is om te kunnen stralen met het resultaat, helemaal als het in een moeilijk/traag/oud team is behaald.
Ook al heb je je rot getrokken aan een project, laat iedereen mee delen in het succes. Dan heb je het meest bereikt. Samen kom je verder. Je kunt hier leren successen te delen. Ga nooit in je eentje aan de haal met het resultaat. Dit is gedrag wat als een van de meest demotiverende eigenschappen van leiders wordt ervaren. Trap niet in deze valkuil!
Uitspreken
Trainees vinden van alles, maar echt uitspreken naar hoger management durven ze niet altijd te doen. Je hebt bijvoorbeeld de keuze uit twee opties, het een is leuk en dat wil je graag doen. Het ander is niet leuk en eigenlijk wil je dat niet doen.
Hoe moet het dan wel? Als het voor jou duidelijk is, vraag dan niet aan je manager: ‘Wat zou jij doen?’ Zeg gewoon wat jij wilt doen, en check dan of dat een goed idee is. Durf kleur te bekennen, ook al weet je niet zeker hoe het wordt ontvangen. Door te stretchen wordt je comfortzone groter.
Ontwijken
Je opdracht gaat niet goed, het valt een beetje tegen, of je begeleider is niet oké. Als antwoord kies je de betere ontwijk-strategieën: klusjes die je wel leuk vindt voor anderen doen of opdrachten voor het bedrijf of de afdeling in het algemeen. Je ontwijkt en maakt je primaire taak onvoldoende waar.
Wat moet je dan wel doen? Zet je over je weerstand heen, doe de dingen die je niet zo leuk vindt, zet door en ga de gesprekken voeren waar je tegenop ziet. Je leert dan dat ontwijken veel energie kost en dat secundaire taken niet zo bevredigend zijn, als je geen voldoening ervaart op je primaire taak. Je leert ook dat het vaak niet zo erg is als je denkt. Je wordt er sterk van. Focus je dus op je primaire taak. Ook hier geldt de balans. Blijf om je heen kijken. En doe ook af en toe een afdeling overschrijdende klus erbij. Maar let op. Alleen als je je primaire taak op orde hebt.
Veel succes!
~ Annemarie Baltus
6 april 2018
