Mijn eerdere blog waarin ik uitlegde dat de nieuwe leider zijn kracht op het NU richt om de kracht van het collectief vrij te krijgen, maakte veel reacties los bij lezers: “Mooi blog, over dat leiderschap in het NU, maar ik blijf achter met de vraag welke wegen er zijn voor aspirant leiders om dit leiderschap te belichamen in een organisatie die traditioneel wordt gerund!” En “Kan dit leiderschap wel onder de hoede van een top down baas? Moet ik die baas dan beïnvloeden? Of ligt zijn lot uiteindelijk buiten deze organisatie?” Vooral die laatste vraag vond ik goed gevonden. Bij een hardnekkige top down en macht georiënteerde cultuur trekken de leiders van het nieuwe soort meestal zelf de conclusie om weg te gaan. Ze hebben er gewoon geen zin meer in.
Het voelt soms (vaak) hopeloos om tegen oud machtsgedrag aan te lopen. Het goede nieuws: je hoeft ook niet te vechten, je mag wel blijven staan. Bij jezelf blijven is de grootste oefening. Je leert om je niet weg te laten blazen en je leert om anderen zelf ook niet meer weg te blazen. Dit zijn communicerende vaten. Je energie is verticaal gericht en niet horizontaal.
Ik heb eens ervaren dat een directeur, in het bijzijn van een van zijn managers, lelijk praatte over een collega-directeur die ik ook kende. Het was mijn eerste ontmoeting met deze man en ik werd meteen in een soort bondje getrokken. Zijn reputatie was niet al te best, hij stond erom bekend dat hij anderen publiekelijk kon afmaken. Hij was echter ook briljant op de inhoud, dat maakt van oudsher nog steeds veel goed. Ik heb toen aangegeven dat ik het niet fijn vond als er zo naar wordt gesproken over mensen en vroeg of hij ermee wilde stoppen in mijn bijzijn. Het lijkt misschien of ik hem de les las, maar zo gebeurde het niet. Ik sprak zacht en stevig tegelijk, en het kwam recht uit mijn hart. Mijn opmerking kwam aan en zijn gedrag veranderde onmiddellijk, we hadden zelfs een bijzonder fijn gesprek. Ik had de krachtmeting doorstaan, niet op de manier waartoe ik werd verleid (lekker mee-afzeiken), maar door bij mijn eigen waarden te blijven.
Nu ben ik niet roomser dan de paus. Ik kan me soms ook te veel mee-identificeren met een frustratie, maar als ik dat in mezelf merk, dan probeer ik me er vrij van te maken. Niet door te relativeren (dat is oud gedrag), maar door te onderzoeken en benoemen wat het met mij of de coachee doet en wat het je leert. De kunst is dat je in gesprek met de ‘oude’ leiders een andere laag aanraakt, wat alleen kan, als je zelf in die laag kunt blijven en niet meegaat in oud gedrag. Dit betekent ook dat je zelf van een ‘oude tijd’ medewerker een ‘nieuwe tijd’ medewerker mag worden.
De nieuwe leider heeft een paar helpende overtuigingen die maken dat hij in het NU wil blijven en die maken dat de omstandigheden er niet voor hoeven te veranderen. Deze overtuigingen vragen diepgaande reflectie. Neem ze niet zomaar klakkeloos over. Dat werkt trouwens toch niet. Deze overtuigingen helpen je wel om terug te keren naar het NU, als je je vergist en gaat zitten in de toekomst, angst of machtsdenken.
Welke overtuigingen zijn dat en wat betekent het om echt in het NU te zijn? Ten eerste: Je hebt alleen het NU en niets anders. Dat betekent dat het NU het belangrijkste moment is dat er is. Elk moment is dus belangrijk. Het ene moment is niet belangrijker dan het andere. Dit is voor het Ego een dingetje.
Ten tweede: De mensen met wie je op dit moment bent, zijn de allerbelangrijkste mensen die er zijn. Je behandelt ze ook zo! Zij zijn de enigen die er zijn, ook als het niet je vrienden zijn. Het is volstrekt onbelangrijk hoe hoog ze in de rangorde van hiërarchie of liefde staan voor jou.
Ten derde: Niet jij bepaalt wat nodig is in het NU, het NU bepaalt wat nodig is. Jij mag leren dat zo zuiver mogelijk aan te voelen en dan heb jij de keuze: geef ik het of niet. Hier zit de vrije wil van de mens in besloten. In onze ‘control freakerige’ wereld is dit laatste een heel lastig onderdeel, want dit gaat niet over het beheersen, maar over het volgen van het NU.
Als je je werkelijk wilt openstellen voor het NU en wat het NU je te bieden heeft, dan ga je met je beperkte bewustzijn en je verstand het Nu niet beperken. Nee, je stelt je open door een houding van overgave, door de overtuiging: “Ik weet van niets wat de bedoeling is, maar alles is in mijn hoogste belang.” Ik voeg daar zelf nog aan toe: “Mag het hoogste komen.” Je laat los en wacht tot wat er komt.
Maar wat komt er dan? Er zijn op dat moment drie mogelijkheden: wachten, handelen of ik weet het niet. Je voelt zelf wat het is. Je voelt ook als je niet het juiste doet, waardoor je momentum verliest (te snel handelen, vaak om stagnatie te voorkomen, of te lang wachten). Je kunt het zien als lopen, je beweegt je ene been en vlak voor je valt, vangt je andere been je weer op. Het is als een dans. Handelen, wachten, handelen, wachten. Je gaat het moment optimaal benutten. Je haalt uit het NU wat erin zit. Of niet, dan kun je de vergissing weer gebruiken als leermoment om te reflecteren.
Je gaat met de ander(en) op ontdekkingsreis en je toetst innerlijk steeds wat er in je leeft. Om dat wat in je leeft weer te delen en daartoe ook de ander uit te nodigen. Dit gebeurt als je in je kracht bent en vrij. Hoe meer je dit leert, hoe krachtiger je wordt en hoe meer impact je hebt, hoewel je daar dan niet meer op uit bent. Het is gewoon fijn om zo te zijn. Liefdevol, waardevol, wat echt tot een resultaat leidt. Vaak nog mooier dan je ooit had kunnen dromen. Dat gebeurt vanzelf als je jezelf er niet meer tussen zet, maar de kracht van het universum door jou heen laat werken.
Als je ervan uitgaat dat je precies bent waar je moet zijn, dus ook in een op macht georiënteerd bedrijf, dan is de tegenkracht die je krijgt ook precies wat jij nodig hebt om verder vrij te worden. Je mag dan leren om dicht bij jezelf te blijven in zo’n krachtenveld. Wij ontwikkelen aan tegenkracht. Dat wil zeggen dat je met vallen en opstaan leert om bij jezelf te blijven. Je oefent aan de kracht van de huidige leiders om je eigen kracht anders te richten en te blijven staan. Daar waar jij zwaar geïrriteerd bent, kun je jezelf beter leren kennen door op jezelf te reflecteren, en leren weer uit te reiken. Opnieuw en opnieuw en opnieuw. De ene keer is het een les in overgave, de andere keer is het een les in tegenwicht bieden. Net zo lang tot het wel lukt. Of niet.
Soms voel je dat je moet gaan. Dat het tijd is om te bewegen. Dan ga je gewoon. Als het echt je tijd is, zul je merken dat de omstandigheden als vanzelf veranderen. Wat het ook is, je bent precies waar je moet zijn. Alles is in je hoogste belang, maar je weet van niets de bedoeling.
Dus Ja! Je kunt dit leiderschap belichamen in een op macht georiënteerde organisatie. Het universum ondersteunt deze beweging. En zelfs als je voelt dat het tijd is om weg te gaan, heb je zaadjes gepland voor de nieuwe tijd. Niets is voor niets. Ook al is dat met de ogen van deze wereld niet altijd te zien.
~ Annemarie Baltus
4 oktober 2016
