Hoe ontwikkel je meer bewustzijn? Hoe stel je je open voor datgene wat er dieper in jou zit, als je gewoon een nuchter, down to earth persoon bent? Wat je kunt doen is het onderzoeken van je automatische reacties op lastige situaties. Dit geeft op een eenvoudige wijze meer informatie over jezelf. Wij reageren op veel gebeurtenissen op de automatische piloot. Hier zit echter bewustzijn in verborgen.
Een herkenbaar voorbeeld hiervan is het omgaan met stiltes. Je zit in een vergadering en er wordt hulp gevraagd bij een niet zo leuke opdracht. Het wordt stil. De leider van de vergadering gebruikt het moment bewust, hij zegt niets en wacht. De overige leden van de vergadering doen dat ook. Hoe meer jij het ongemak van de stilte kunt dragen, des te kleiner is de kans dat jij automatisch zegt: “Ik doe het wel”. Je vraagt je vanbinnen niet bewust af of je de opdracht wilt doen, je wilt gewoon van de spanning af.
Onze (overlevings-) patronen komen onmiddellijk naar boven in situaties, waarbij wij innerlijk ongemak ervaren. De buitenlaag van onze persoonlijkheid wil daar zo snel mogelijk van af. Het is de kunst om de automatische piloot open te trekken, dit is het gebied tussen actie en reactie. Dat hele korte moment, dat je vaak niet eens opmerkt. In die flits zit een enorm gebied verborgen. De kunst is om je open te stellen voor dat gebied. Dat kun je doen door je reacties op gebeurtenissen te bekijken. Er gebeurt iets in je onmiddellijke omgeving, welke reactie geef jij daar automatisch op? Als iemand gaat huilen wat doe jij dan? Als iemand heel boos op je wordt, hoe reageer jij dan? Word jij ook boos? Ga je in de regelstand?
Je scheidt eerst de gebeurtenis van jouw reactie en daarna is het belangrijk te weten welke innerlijke beleving leidde tot deze reactie. Wat ervaarde je kort voordat je reageerde? Wat maakte dat je bijvoorbeeld boos werd? Waar komt dat vandaan? Wat zit daarachter? Welke behoefte, welke zorg, welke angst? En hoe is dat verbonden met je verleden? Op deze manier krijg je zicht op dat verborgen gebied en word je meer bewust.
Op het moment dat je meer bewust bent van jezelf, ontstaat er keuzevrijheid. Je gaat van de automatische piloot af en krijgt een innerlijke ruimte om bewust je reactie te kiezen passend bij de situatie.
Er zit veel cruciale informatie verborgen in de automatische piloot. Door het reflecteren op je innerlijke beleving tussen actie en reactie, kun je de informatie eruit halen. Dat reflecteren doet een innerlijke waarnemer, dat deel in jou dat zonder oordeel observeert wat je ervaart en wat je doet. Het is zich bewust van de ervaring in jou en het is je vermogen tot zuivere reflectie op jezelf. Hoe meer je je innerlijke waarnemer ontwikkelt, hoe bewuster je zult worden, en hoe meer ruimte je krijgt om zelf je reactie te kiezen. De ruis gaat eraf en je bent in staat om meer op de essentie te reageren waardoor je meer diepgang brengt in het contact met jezelf en de ander. Je komt meer en meer thuis bij jezelf en je leert jezelf ten volle te geven.
~ Annemarie Baltus
2 september 2016
